Đây là lí do tại sao xe ô tô có tên sedan, limousine hoặc saloon

Các thuật ngữ chuyên môn dành cho xe ô tô không phải là một thứ mà người dân phổ thông nào cũng nắm được. Ví như đại khái là mọi người đều biết sedan là cái gì phải không? Chúng là kiểu xe ba khoang, thường có 4 cửa, và hai hàng ghế ngồi. Và đó cũng là hình dáng cơ bản nhất, mang tính biểu tượng để người ta hiểu về khái nhiệm xe hơi. Nhưng bạn có bao giờ thắc mắc tại sao chúng được gọi là “sedan” chưa? Hay sự khác nhau giữa “sedan”, “saloon” và “limousine”?

Xe ô tô là phương tiện máy móc thay thế các dạng xe ngựa, kiệu thời xưa nên từ ngữ để miêu tả chúng thường có sự liên quan tới nhau

Tất cả những từ trên đều để chỉ xe có thân đóng kín. Trên thực tế, xe có thân đóng kín đã được sử dụng từ trước khi từ “sedan” được gắn với ô tô, và các xe kiểu đó được gọi là “limousine” hoặc “saloon.” Ở thời trước, chúng đều có cùng một ý nghĩa để chỉ: một chiếc xe có mui cố định và cửa mở.

Khi thời gian dần trôi đi, những từ trên bắt đầu có sự khác biệt: xe ba khoang (thường có cấu trúc khoang động cơ, khoang hành khách, và cốp) được gọi là sedan ở Mỹ và saloon ở những nước nói tiếng Anh-Anh khác. Trong khi đó, limousine được sử dụng để chỉ một dạng sedan thường được kéo dài phần thân và rất sang trọng, đặc biệt là ở Mỹ.

Sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về nguồn gốc những từ trên đến từ đâu.

Limousine

Limousine là một từ có nguồn gốc tiếng Pháp, và vốn được sử dụng để chỉ một thành phố nằm ở trung tâm nước Pháp có tên Limoges. Người dân địa phương ở đó đôi khi có mặc một cái áo khoác gọi là limousin, với phần mũ trùm đầu có lưỡi kéo dài vượt qua mặt người mặc.

Phần lưỡi kéo dài đó giống như phần mái kéo dài ở xe limousine cổ điển để che cho tài xế khỏi điều kiện thời tiết mưa nắng, mặc dù không thể tốt được như khoang hành khách đóng kín ở phía sau.

Sau này, thiết kế xe limousine đã sớm có bước thay đổi và cho phép người lái thuê cũng được ngồi trong khoang khép kín, tuy nhiên cái tên nguyên thủy của nó vẫn được giữ lại. Do vậy, ta có thể hiểu là tên xe limousine được đặt theo mũ trùm đầu trên một cái áo khoác của Pháp.

Saloon

Người Anh luôn có những từ ngữ khác với Mỹ để nói về xe hơi và chuyện họ kiên quyết sử dụng từ saloon để gọi một chiếc xe ba khoang, đóng kín cũng không phải là ngoại lệ.

Một lần nữa, saloon được đến từ từ “salon” của tiếng Pháp, được dùng để chỉ một căn phòng lớn. Một khi được chuyển sang tiếng Anh, salon bắt đầu được sử dụng để chỉ chuyện tụ họp của giới nghệ sĩ hoặc những người tri thức.

Từ saloon là một biến thể của salon ở thế kỷ 18, và đến thế kỷ 19, nó bắt đầu được sử dụng để miêu tả quầy rượu nơi các cao bồi thường tụ tập, và còn có nghĩa chỉ các toa xe hành khách lớn trên tàu hỏa. Từ đó, nó dần bước sang ngành ô tô, và được sử dụng để chỉ xe có khoang hành khách đóng kín.

Không rõ lí do cụ thể là gì nhưng người Anh, hay các nước nói tiếng Anh-Anh tiếp tục sử dụng từ saloon, nhưng ở Mỹ thì không như vậy.

Sedan

Sedan là một từ có nguồn gốc tiếng Latin và Ý. Từ gốc của nó trong tiếng Latin là “sedes/sedere”, một động từ mang nghĩa là “ngồi.” Đến khoảng đầu những năm 1600 thì bắt đầu có sự xuất hiện của từ sedan trong tiếng Ý, một biến thể từ từ sede (cái ghế) trong tiếng Ý, và sedan dùng để chỉ “ghế che kín trên những chiếc cột,” hay nôm na là cái kiệu trong tiếng Việt Nam.

Sedan được giới thiệu sang nước Anh trong những năm ’30, và thay thế cho một cụm từ rắc rối hơn là “covered chair” (ghế che kín hay cái kiệu). Sự chuyển đổi từ hình ảnh một cái hộp lớn có chứa một cái ghế ở bên trong và được khiêng đi bởi ít nhất hai người hầu ở đằng trước và phía sau, sang một chiếc xe có cùng tỷ lệ (nhỏ hơn ở hai đầu, to lớn và vuông vức hơn ở giữa) là rất dễ hiểu, bởi chúng đều là dạng phương tiện đóng kín.

Kể cũng lạ khi sedan với vai trò là từ để chỉ kiểu phương tiện sử dụng sức người ở trên đã bắt nguồn ở Anh, nhưng lại không được sử dụng để chỉ phương tiện vận hành máy móc vốn có tác dụng thay thế.

Ở Mỹ, chiếc xe đầu tiên được gọi là sedan là mẫu Speedwell 1911 được chế tạo ở bang Ohio.

>>> 9 kiểu thiết kế bọc ghế xe ô tô đẹp mắt nhất từ trước tới nay